Zwyczaj malowania pisanek na Wielkanoc ma długą i złożoną historię. Początki tego zwyczaju sięgają starożytności, kiedy to ozdabiano skorupy jaj strusich.
Persowie wierzyli, że świat wykluł się z jajka, a białko stało się słońcem. Żółtko zaś zostało księżycem. Według mitologii indyjskiej kosmiczne jajo zostało złożone przez boskiego ptaka w pierwotnych wodach i wykluł się z niego Brahma, stwórca pierwszych istot żywych. Z kolei starożytni Egipcjanie sądzili, że kosmiczne jajo zostało złożone w Nilu, a jego skorupka kryła boga Ra.
Zwyczaj malowania jajek jest znacznie starszy niż obchody świąt wielkanocnych. Najstarsze malowane jajka pochodzą z Asyrii i liczą ponad 5000 lat. Nieco późniejsze wywodzą się z Chin, Egiptu i Persji. Pierwsi chrześcijanie, którzy przyjęli ten zwyczaj, pochodzili z Mezopotamii, a swoje jaja barwili na czerwono, na pamiątkę krwi Chrystusa. Według legendy święta Maria Magdalena, dowiedziawszy się o zmartwychwstaniu Jezusa, pobiegła do domu, gdzie zorientowała się, że jej jajka mają czerwone skorupki. Ogłaszając apostołom radosną wieść, pokazała im też niezwykłe znalezisko. Z kolorowych jajek wykluły się barwne ptaki, które poleciały obwieszczać na całym świecie Dobrą Nowinę.
Sama praktyka dekorowania skorupki miała spotęgować cudowne własności jajka. Uważano, że jajko chroni przed złem. Dlatego też wkładano jajko do ust zmarłego, by jego dusza zaznała spokoju i nie błąkała się po świecie. Pisanki przynoszono również na groby. Jajek używano do leczenia chorób i łagodzenia bólu, turlając je po ciele cierpiącego nieszczęśnika. Jajko pełniło również funkcję ''kamienia węgielnego'' zakopywano je w miejscu, gdzie miał powstać nowy budynek, by zło trzymało się z daleka.
W dawnej Polsce ozdabianiem wielkanocnych pisanek zajmowano się w Wielki Piątek. Była to czynność zarezerwowana dla dziewcząt. Wodą, w której gotowały się przeznaczone do malowania jajka, myły włosy. Taki zabieg miał sprawić, że włosy stawały się gęste i nabierały blasku. Pisanki służyły dziewczynom jako wykup w śmigus-dyngus rozdawały je chłopakom, by uniknąć polania wodą.
Najładniejsze malowane wielkanocne jajko panna wręczała kawalerowi, którego darzyła szczególnymi względami. Jeśli chłopak odwdzięczył się podobnym podarunkiem, świadczyło to o odwzajemnionym uczuciu.
Jajka wielkanocne można ozdabiać na przeróżne sposoby. Jednym z nich są drapanki powstające poprzez wykorzystanie ostrego narzędzia, którym wydrapuje się zabarwioną zewnętrzną warstwę jaja. Z kolei kraszanki tworzone są poprzez gotowanie jajka w barwiącym wywarze, dawniej sporządzonym wyłącznie ze składników naturalnego pochodzenia takich jak buraki czy łupiny cebuli.
Tradycyjne pisanki swoją nazwę wzięły od tego, że dawniej pisano po nich roztopionym woskiem, a następnie zanurzano całe dzieło w barwniku, dzięki czemu powstawały przepiękne wzory. Natomiast oklejanki można uzyskać poprzez to, że na skorupkę nakleja się płatki kwiatów, ozdobne papierki czy tkaniny a także kolorowe włóczki.
Mimo że tradycja tworzenia pięknych pisanek sięga bardzo dawnych czasów, do dzisiaj cieszy się ona bardzo dużą popularnością. Powstaje wiele nowych sposobów na przyozdabianie jajek różnymi barwami i materiałami, aby wspaniale się prezentowały w wielkanocnym koszyku. Nie da się ukryć, że czynność przyozdabiania sprawia wiele radości nie tylko najmłodszym.
Komentarze
Prześlij komentarz